Recenzja: E-mobilność w niezależnym warsztacie samochodowym

Recenzja: E-mobilność w niezależnym warsztacie samochodowym

Najnowsze seminarium internetowe austriackiego wydawcy biznesowego, w którym wzięło udział ponad 100 uczestników, zakończyło się pełnym sukcesem. Niezwykle aktualny temat spodobał się nie tylko licznym technikom samochodowym i operatorom warsztatów, ale także dealerom narzędzi, akcesoriów i części zamiennych z branży motoryzacyjnej. Tło: liczba pojazdów elektrycznych na austriackich drogach szybko rośnie; w marcu tego roku akumulatorowo-elektryczny Tesla Model 3 był nawet najlepiej sprzedającym się samochodem w Austrii. Redaktor naczelny branży motoryzacyjnej Hans-Jörg Bruckberger moderował, Deniz Kartal, trener wysokiego napięcia i dyrektor zarządzający Evalus Gmbh ds. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy, odpowiadał na najważniejsze pytania, które pojawiają się w trakcie modernizacji i przebudowy warsztatu dla pojazdów zelektryfikowanych. Link do filmu: https://youtu.be/EwQEFLysWfE

Jakiej wiedzy i certyfikatów potrzebuję ja lub moi pracownicy, aby móc przeprowadzać naprawy i konserwację pojazdów wysokiego napięcia?

Podstawowa zasada brzmi: Tylko specjalnie przeszkolony personel specjalistyczny może wykonywać konserwację, naprawy i inne usługi w pojazdach elektrycznych. Bez odpowiednich kwalifikacji technik samochodowy nie może nawet zmienić opon w samochodzie zelektryfikowanym. Powód: systemy wysokiego napięcia obejmują zakres napięć od 60 do 1500 woltów napięcia stałego (DC) lub od 30 do 1000 woltów napięcia przemiennego (AC). Kontakt z obwodem wysokiego napięcia może mieć fatalne skutki. Szkolenie podzielone jest na trzy kolejne etapy:

HV 1: Na tym poziomie szkolenia można wykonywać w pojeździe wszystkie prace niezwiązane z elektryką, takie jak wymiana oleju, wymiana opon lub prace nad karoserią, a także wszelkie prace przy konwencjonalnej instalacji elektrycznej.

HV2: Na tym poziomie szkolenia można odłączyć pojazdy wyposażone w układy wysokiego napięcia, podjąć środki zapobiegające ich ponownemu włączeniu, określić brak napięcia i wykonać prace elektryczne. Ponadto inni pracownicy firmy mogą zostać przeszkoleni w zakresie czynności innych niż elektroniczne.

HV3: Na tym poziomie szkolenia można także wykonywać prace pod napięciem przy magazynowaniu energii w pojazdach drogowych napędzanych elektrycznie i wyposażonych w systemy wysokiego napięcia.

Jak rozpoznać elementy znajdujące się pod wysokim napięciem w pojeździe?

Wszystkie komponenty i systemy pod wysokim napięciem są oznaczone żółtymi znakami „Uwaga: niebezpieczne napięcie”; odpowiednie kable pod napięciem mają kolor pomarańczowy. Układy wysokiego napięcia obejmują akumulator wysokiego napięcia, silnik elektryczny, elektronikę mocy, sprężarkę klimatyzacji, grzejnik i przetwornicę pokładowej instalacji elektrycznej. W pojazdach, których silniki elektryczne są wyposażone w magnesy trwałe, specjalne znaki zabraniają także zbliżania się osobom z rozrusznikami serca.

Które zwykłe czynności w pojeździe elektrycznym zostają wyeliminowane, a które dodane?

Nie są już konieczne: wymiana oleju i filtra oleju, wymiana świec zapłonowych, wymiana filtra powietrza, wymiana paska rozrządu, naprawa sprzęgła i układu wydechowego.

Dodatkowo: wymiana podzespołów WN, pomiary elektryczne, prace konserwacyjne akumulatora HV, wymiana modułu akumulatora, sprawdzenie urządzeń ładujących, diagnostyka WN.

Jakie wymagania stawiane są pracodawcy?

Najważniejsze punkty ustawy o ochronie pracowników, które mają wpływ na warsztaty samochodowe, podsumowano w wytycznych ÖVE R19:

• Stand der Technik: Arbeitgeber haben sich unter Berücksichtigung der bestehenden Gefahren über den neuesten Stand der Technik zu informieren.
• Unterweisung: Arbeitgeber sind verpflichtet, für eine ausreichende Unterweisung der Arbeitnehmer über Sicherheit und Gesundheitsschutz zu sorgen.
• Feststellung der Eignung von Arbeitnehmern: Arbeitgeber haben bei der Übertragung von Aufgaben an Arbeitnehmer deren Eignung in Bezug auf Sicherheit und Gesundheitsschutz zu berücksichtigen.
• Arbeitsplatzevaluierung: Arbeitgeber sind verpflichtet, die für die Sicherheit und Gesundheit der Arbeitnehmer bestehenden Gefahren zu ermitteln und zu beurteilen.

Jakie wymagania musi spełniać stanowisko pracy dla pojazdów elektrycznych?

Elektryczne stanowisko pracy musi być wyraźnie oznaczone odgrodą za pomocą taśmy sygnalizacyjnej, a na dachu pojazdu elektrycznego należy umieścić również trójkąt ostrzegawczy z symbolem błyskawicy. Stanowisko pracy akumulatorowej musi być także wyraźnie oznakowane i zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych.

Jakie wyposażenie techniczne, sprzęt ochronny i narzędzia są potrzebne?

Do najważniejszych narzędzi zaliczają się przyrządy testowe opracowane specjalnie dla samochodów elektrycznych, służące do pomiaru napięcia stałego i przemiennego, do badania rezystancji i ciągłości, a także do testów diod i bezdotykowego pomiaru napięcia. Wszystkie narzędzia ręczne, takie jak klucze czy szczypce, muszą nadawać się do pracy pod napięciem do 1000 V (AC) i 1500 V (DC) i muszą być odpowiednio izolowane. Wszyscy pracownicy pracujący przy pojazdach lub podzespołach elektrycznych muszą nosić odpowiednią odzież ochronną, do której zaliczają się m.in. spodnie antystatyczne i kurtka. Należą do nich obuwie ochronne niezawierające metalu klasy bezpieczeństwa S3 oraz niezawodne rękawice chroniące przed napięciem. Aby chronić się przed łukami elektrycznymi, wymagana jest również ochrona twarzy.

Jakie wytyczne szkoleniowe mają obecnie zastosowanie do szkoleń w zakresie wysokiego napięcia w Austrii?

Aktualnie obowiązująca wytyczna ÖVE R19 jest obecnie w trakcie nowelizacji i przewiduje się, że w drugiej połowie 2021 roku zostanie zastąpiona nową wytyczną. W tym przypadku utrzymane zostanie trzypoziomowe szkolenie pracowników warsztatów, wprowadzony zostanie także poziom 0, na którym przekazywana będzie wiedza na temat obsługi pojazdów elektrycznych, w tym technologii ładowania.

Ile czasu i pieniędzy należy się spodziewać na szkoleniu pracowników warsztatu?

Szkolenie na poziomie 1 trwa do czterech jednostek dydaktycznych, które realizowane są w ciągu pół dnia. Poziomy szkolenia 2 i 3 składają się z 16 jednostek dydaktycznych w ciągu dwóch pełnych dni. Koszty szkoleń na poziomie 2 i 3 wynoszą około 500 euro za każdy.

Jakie inwestycje są niezbędne do założenia elektrycznego stanowiska pracy?

W zależności od wielkości warsztatu możesz spodziewać się kwoty od 5 000 do 10 000 euro, w tym narzędzi, urządzeń pomiarowych, znaków i barierek.

W jaki sposób jako niezależny warsztat uzyskujecie informacje od producentów pojazdów elektrycznych?

Producenci udostępniają te informacje na platformach. Dostęp np. do instrukcji naprawy regulowany jest poprzez model abonamentowy lub podobny.  

W jaki sposób należy utylizować pojazdy elektryczne, których nie można już naprawić?

W Austrii utylizacja pojazdów elektrycznych jest uregulowana w ustawie o gospodarce odpadami i przepisach dotyczących pojazdów wycofanych z eksploatacji. Specjalistą w tej dziedzinie jest firma Saubermacher, która zdobyła już w tym temacie spore doświadczenie.