Tweede leven voor elektromotoren
Het Fraunhofer Instituut ontwikkelt nu een moderne circulaire economie voor elektromotoren.

Tweede leven voor elektromotoren
Tot op heden bestaan er geen duurzame strategieën voor waardebehoud voor de verwerking en recycling van elektromotoren in de geest van een moderne circulaire economie. In het project ‘Reassert’ wil het Fraunhofer Instituut voor Productietechniek en Automatisering IPA samen met industriële partners de reparatie, renovatie en hergebruik van elektromotoren mogelijk maken. Deze bevatten waardevolle grondstoffen zoals koper, maar ook zeldzame aardmetalen zoals neodymium, waarop China vrijwel het monopolie heeft en die met de huidige recyclingmethoden niet kunnen worden teruggewonnen. Daarnaast hebben de gebruikte grondstoffen een slechte CO2-balans vergeleken met verbrandingsmotoren. Dit maakt het verlengen van de levensduur van de motoren des te belangrijker. “Innovatieve strategieën voor waardebehoud bieden een groot potentieel voor het verminderen van de uitstoot op het gebied van duurzaamheid”, zegt Julian Große Erdmann, wetenschapper aan het Fraunhofer Instituut voor Productietechniek en Automatisering IPA in Bayreuth. In het Reassert-project ontwikkelen de onderzoekers samen met Schaeffler (consortiumleider), het Karlsruhe Institute of Technology KIT, BRIGHT Testing GmbH, iFAKT GmbH en Riebesam GmbH & Co. KG innovatieve methoden om elektromotoren op te knappen en in voertuigen te hergebruiken.
Momenteel worden vooral koper- en aluminiumcomponenten via recycling teruggewonnen. Hiervoor worden de elektrische tractiemotoren verwijderd, versnipperd, in afzonderlijke materiaalfracties gesorteerd en omgesmolten. Het materiaal dat wordt gerecycled en verontreinigd, kan echter niet langer in motoren worden gebruikt en individuele componenten en assemblages worden vernietigd. Daarom mag recycling van grondstoffen alleen als laatste redmiddel worden gekozen en worden vervangen door hoogwaardige strategieën voor waardebehoud van hergebruik, reparatie, herfabricage en materiaalrecycling. “We willen een gesloten systeem ontwerpen waarin waardevolle hulpbronnen worden hergebruikt om minder afhankelijk te worden van de import van grondstoffen en de winning van grondstoffen te minimaliseren”, legt Große Erdmann uit. De projectpartners begrijpen hergebruik als het hergebruik van de gehele motor voor secundair gebruik, en reparatie als de vervanging van defecte componenten en samenstellingen. Tijdens de revisie worden alle componenten verwijderd, gereinigd, gereviseerd en hergebruikt. Bij materiaalrecycling zijn de projectpartners van plan de motor op type te demonteren voordat deze wordt versnipperd. De projectpartners analyseren welke waardebehoudstrategieën gebruikt moeten worden met behulp van referentiemotoren voor de personenautosector. De kennis die in het project wordt verzameld, wordt gebruikt om nieuwe elektromotoren te ontwerpen. Het doel is om een prototype te ontwikkelen van een motor voor de circulaire economie die eenvoudig kan worden ontmanteld en waarop de vier genoemde waardebehoudstrategieën eenvoudig kunnen worden toegepast.