Handel częściami samochodowymi: konkurencja zagrożona

Handel częściami samochodowymi: konkurencja zagrożona

„Klauzula dotycząca naprawy umożliwia większą konkurencję w zakresie części samochodowych. Dlatego szybkie wdrożenie i zastosowanie w UE i Austrii jest konieczne i ważne” – mówi Sascha Öllinger, prezes Stowarzyszenia Niezależnych Dealerów Części Samochodowych w Austrii. Z punktu widzenia właścicieli pojazdów od dawna spóźnione wprowadzenie i stosowanie klauzuli dotyczącej naprawy w europejskiej dyrektywie o ochronie wzorów byłoby ważnym środkiem w czasach wysokiej inflacji. Komisja Europejska zidentyfikowała już pozytywny wpływ klauzuli naprawy na konsumentów w badaniu rynku przeprowadzonym w 2020 r. W związku z tym w tych państwach członkowskich, które nie posiadały ustawowej klauzuli naprawy, widoczne części zamienne pojazdu i części nadwozia, takie jak reflektory, zderzaki czy drzwi, były już wtedy, czyli przed obecną falą inflacji, droższe nawet o 13 proc. Komisja Europejska oszacowała potencjał oszczędności dotkniętych konsumentów na aż do 720 mln euro rocznie.

Producenci inwestują dużo czasu i pieniędzy w projektowanie wizualne swoich produktów. Dlatego też słusznie mają interes w ochronie opracowanego przez siebie projektu przed imitacją. Praktyka pokazała jednak, że wielu producentów pojazdów wykorzystało ochronę wzorów do zmonopolizowania produkcji i obrotu takimi częściami. Jak stwierdziła Komisja Europejska w swoim badaniu, wiąże się to z niedogodnościami finansowymi dla właścicieli pojazdów, ponieważ nie ma dostępnych bezpłatnych, a zatem zwykle tańszych części zamiennych jako alternatywy. Sytuacja ta przynosi jednak również niekorzystne skutki dla wielu tysięcy firm z branży naprawczej. O ile poszczególne państwa UE wprowadziły już klauzulę naprawy, o tyle w innych jeszcze się to nie wydarzyło, m.in. Austria. Prowadzi to do niepewności i nieprzewidywalności prawa, a tym samym do nierównych warunków konkurencji. Ten aspekt jest istotny również w związku z nowymi uczestnikami rynku z krajów trzecich, którzy obecnie nacierają na Europę, szczególnie w segmencie pojazdów elektrycznych.

Obecna sytuacja oznacza, że ​​wprowadzanie bezpłatnych części zamiennych na rynek w kraju UE, w którym obowiązuje klauzula naprawy, może być całkowicie legalne, ale nie w sąsiednim kraju UE ze względu na brakującą klauzulę naprawy. Utrudnia to tworzenie europejskich łańcuchów dostaw. Jednocześnie niezależni sprzedawcy części samochodowych i warsztaty zmuszeni są do zakupu części zamiennych od monopolistów – co wiąże się ze skutkami ubocznymi: wyższe koszty powodują, że ich usługi są mniej konkurencyjne. To z kolei może prowadzić do zjawiska turystyki naprawczej i migracji wartości dodanej za granicę. Dlatego Sascha Öllinger żąda: „Wspólny rynek wewnętrzny potrzebuje wspólnych zasad”. To, że w Brukseli trwa obecnie rewizja unijnej dyrektywy o ochronie wzorów, jest dla niego dobrą wiadomością. „Klauzula o naprawie musi zostać zastosowana znacznie szybciej, niż jest to obecnie przewidziane w propozycji rewizji” – powiedział przewodniczący VFT.